fraktal paylasim ekonomisi

 

Fraktal paylaşım 101: seviye etiketli                  

                                           Fraktal paylaşım 103: seviye etiketli (base 3)

Fraktal paylaşım ekonomisi mümkün olabilir mi?

Gelecekte, çok bilgili, çok verili, çok sensörlü dengeli olarak yeryüzündeki yaşamın kalitesini optimize etmeye çalışan, doğaya bırakılan ayak izini en aza indirme hedefli bir yapay zekanın var olduğunu ve en yerelden, en geniş kapsama “idareyi” temsil ettiğini hayal ediyorum. 

Bu yapay zekanın sorumlu olduğu bir insan grubu olabilir.  Bu sorumluluk insanın yapay zekadan korkusunun sonucu değil, en üst sorumluluğu insan özgürlüğüne bırakmanın insan bilincinin gelişimine katkı yapacağına “inandığı” için bu durumu “kabul, hatta tercih eden” bir yapay zekadan bahsediyorum.

Peki, bu gelecekte nasıl sınırlar var? 

Gezegenin fiziksel özellikleri bu yazıda belirtmek istediğim tek sınır. Durmadan artan insan nüfusu tüm yaşamı tehdit eder.  Dolayısıyla insanlık, nüfusu kontrol altında tutma konusunda hemfikir. 

Dünya gezegeninde artık yiyecek, içecek, barınak, sağlık, öğrenim gibi yaşamsal ihtiyaçların herkes için çözüldüğü bir konum var.  

En kolay ve ucuz erişilebilir, dağıtım kayıplarını en aza indiren, mümkün olduğunca yerel üretilen bir enerji tipi kullanılıyor.  Doğaya en çok zarar verebilecek enerji türleri artık kullanılmıyor.  Ulaşım, en geniş kitlelerin kullanımını sağlayacak şekilde tasarlanmış.

Gen mühendisliği sayesinde özel becerili insanlar var.  Elektro-mekanik şekilde arttırılımış becerili insanlar doğal insanın yapamayacağı işleri kolaylaştırıyor.  Uzay yolculuğu ve uzayda yerleşim bu sayede daha kolay.  İnsan, genetiği değiştirilmiş insan, becerileri teknolojiyle arttırılmış insan, ve robotlar işbirliği içindeler.  İnsan olası doğal afetlere karşı her geçen gün daha hazırlıklı.  Doğal yaşamda biyoçeşitlilik dünyada artıyor. 

Bu ortamda öne çıkan ekonomik model: fraktal paylaşım toplumu.  Yaşam kalitesini, dengeyi, zorluklara hazır bulunuşluğu destekleyen her fikre yapay zeka da destek oluyor.  Bedelsiz.  Bir bakıma, “İşimi kolaylaştırıyorsunuz, teşekkür ediyorum size” diyor.

İnsanlar, fikirlerini geliştirecek şekilde sürekli öğrenim içindeler.  Bunu keyifli, eğlenceli olduğu için tercih ediyorlar. 

Yapay zeka, yıllar önce gezegende yazılmış herşeyi okudu, her filmi izledi, uzmanlarıyla tartıştı, yorumladı, ve anladı.  Tarihi çok farklı olarak anlıyor.  Olasılık hesabıyla evren ve insanlık tarihini “biliyor.”  Bu sebeple insanlık yıllar önce önemli bir yüzleşme yaşadı.  Tarihin ego inşa etmek için, önyargıya sebep olacak şekilde bir araç olarak kullanılmasının önüne geçildi.  %100 bilinmese de, yapay zeka tarihte olan herşeyi olasılık hesabını yaparak, oranları belirterek, olası hatalarını, uyumsuz görüşleri de dile getirerek “insanlığın kullanımına sunuyor.”  Bu durumun önemli bir çıktısı: dileyen olumlu ve olumsuz trendlere şeffaf bir biçimde erişiyor. 

Gelecekte, her firma öncelikli olarak bir fikir ve her fikir de öncelikli olarak bir topluluk.

Firmalar: fikir, kaynak, ve yeteneğin bir araya gelmesinden oluşuyor.  İstenirse, yapay zeka da yetenek bölümüne destek oluyor.  Fikir, kaynak, ve yeteneğin firmadaki hisse oranları başlangıçta 1/3.  Bu her firmanın başlangıcında aynı.  Bu sayede tamamlayıcılık öne çıkıyor ve olası sömürü algısı en aza iniyor.  Fikir, kaynak, ve yetenek bölümlerini teşkil eden “ilk basamak ortaklar” iş gelişirken yalnızca kendi bölümlerine eleman alıp, bu elemanları da önceden bilinen, kendilerinden eksilen bir oranda hissedar yapıyor. 

Bu sistemin sonucu olarak herkes çok iyi fikirleri gerçeğe dönüştürmek için çabalıyor.   Birey, bir firmada yetenek, diğerinde kaynak, yine bir başkasında fikir olabiliyor.  Herkes yaşamı boyunca yüzlerce firmada hissedar oluyor.  Yapay zeka fikrin gerçekleşmesi, yaşam kalitesine katkısı oranında o kişilere özel deneyim ve yeni projelerde kullanabilecekleri kaynak sağlıyor.  Blockchain sayesinde herkesin topluma katkısını şeffaf bir şekilde izlemek mümkün.  Katkı yapmadan yaşamak mümkün.

Kaynak fazlalığı, ancak toplumun yaşam kalitesine katkının sonucu edinilebileceği için ve yine ancak kişisel deneyim veya topluma katkı yapacak başka bir fikrin gerçekleşmesi için kullanılabileceği için toplumda güven tam.

Tabi, geçmişte kalan en önemli konular: yolsuzluk, kimlik üzerinden önyargı.  Avukat ihtiyacı da hiç değilse “iş dünyasında” çok düşük.

Yukarıdaki grafikler, iki farklı fraktal paylaşım metodunu temsil ediyor.  Her iki metod için doğru olan konu: taraflarca önceden biliniyor ve kabul edilmiş olmaları.

Metodlardan biri (103) zaman içinde büyüdükçe yeni gelenlere daha az hisse veriyor.  Diğerinde (101), zaman içinde yeni gelenlere de eş değerde hisse veriliyor.  Yukarıda her iki metodun 3 seviyesini gösterdim.  Aynı mantıkta daha ileri seviyelere gitmek mümkün.  Seviyelerin etiketlerini birinde seviyeyi temsil eder şekilde, diğerinde hem seviye, hem de bölümü temsil eder şekilde tasarladım.  Sürekli 3’e bölünen seviyeleri baz 3 kullanarak etiketlemenin faydası olabileceğini düşündüm.

Önerilen bu sistemlerin eksikleri, hataları olabilir. Amacım, fikir jimnastiği yaparak hayal gücünüzü harekete geçirmek.  Size güveniyorum.  Daha iyi çözümler üreteceksinizJ

Bu arada insanlık tarihine bilincin tarihi olarak bakıyorum.  Bilinç nasıl gelişiyor derseniz, kanımca insanlığın sorunlarını çözme çabasıyla, deneyip, yanılıp, yılmayarak, bilim sayesinde diyeceğim.

Bahsetmemiş olsam da, sanatın hiç bir türünü dışlıyor değilim.  İfade yöntemi olarak sanat, deneme, yanılma, yılmamayı içeriyor.  Kanımca, sanat ve bilim yaşam kalitesini, insanlık bilincini arttırma yolunda iki farklı araç.

Ne dersiniz?